Μπαίνω στο σπίτι της αδερφής μου και αυτή βλέπει Άγριες Μέλισσες.
- Αλήθεια τώρα; Βλέπεις καθημερινή σειρά;
- Αν δεν την δεις, τότε πως γίνεται να έχεις γνώμη;
- Μια καθημερινή σειρά για να βγάλει ολόκληρο επεισόδιο μίας ώρας την μέρα τραβάει τα πάντα απ’ τα μαλλιά. Είναι δυνατόν να είναι καλή;
- Δες την πρώτα και μετά πες.
Η αδερφή μου με έπεισε. Άλλωστε, μόνο να κερδίσει έχει κάποιος όταν απενοχοποιήσει μέσα του το ποπ.
Τις Άγριες Μέλισσες τις βλέπει πάρα πολλής κόσμος. Είναι, όμως, μόνο μια πετυχημένη και αισθητικά καλοφτιαγμένη σειρά με καλές ερμηνείες; (spoiler alert)
Φυσικά και οι Άγριες Μέλισσες ασχολούνται και με αναρίθμητα αργόσυρτα love stories, καθώς και με χιλιοπαιγμένα κλισέ plot twists του τύπου: «το παιδί δεν είναι δικό σου αλλά του άλλου». Αλλά ο κεντρικός πυρήνας της σειράς είναι άλλος, και είναι αυτός που δίνει τον χαρακτήρα σε ό,τι γίνεται στην σειρά.
1ο σημείο: Η θέση της γυναίκας
«Βάλατε για πρόεδρο γυναίκα, σε λίγο θα φορέσετε και φουστάνι» είπε ο “κακός” της σειράς, ο μεγαλογαιοκτήμονας Δούκας.
Μπορεί μια γυναίκα να σκοτώσει τον βιαστή της πάνω στην άμυνά της; Μπορεί να διαχειρίζεται πολλά χωράφια κόντρα στον πόλεμο του μεγαλογαιοκτήμωνα της περιοχής; Μπορεί να είναι πρόεδρος συνεταιρισμού; Μπορεί να ηγείται σε ένα περιβαλλοντικό κίνημα; Μπορεί να κάθεται στο καφενείο του χωριού; Μπορεί να διαχειρίζεται το δικό της καφενείο; Μπορεί να καταγγείλει τον σύζυγό της που την κακοποιεί; Όλα αυτά για την κοινωνία της υπαίθρου της δεκαετίας του ’50 (αλλά και για σήμερα). Η θέση της γυναίκας είναι το κύρια θέμα της σειράς και παρουσιάζεται εντυπωσιακά και θαρραλέα.
2ο σημείο: Η οργάνωση των αγροτών και η πολιτική
Ο Ζίζεκ πρόσφατα σχολίαζε ότι η ταινία Joker δεν είναι πολιτική ταινία, όπως είπαν πολλοί, αλλά μια αριστουργηματική ψυχαναλυτική ταινία. Ότι η ταινία αφορά τον τρόπο με τον οποίο το υποκείμενο μηδενίζεται συνειδητοποιώντας τις συνθήκες ύπαρξης του, και όχι τον τρόπο με τον οποίο αγωνίζεται για να τις αλλάξει. Μάλιστα, είπε πως αν ήταν πολιτική ταινία τότε αντί γι’ αυτά «θα έδειχνε τους κατοίκους της Gotham City να οργανώνονται και να κάνουν πολιτικούς αγώνες, αλλά τότε θα ήταν μια βαρετή ταινία».
Το εντυπωσιακό είναι ότι οι Άγριες Μέλισσες κάνουν ακριβώς αυτό, χωρίς να είναι βαρετές. Παρουσιάζουν την οργάνωση σε αγροτικό συνεταιρισμό των μικροκτηματιών της περιοχής απέναντι στον βρώμικο πόλεμο του μεγαλοκτηματία, και μάλιστα με πολλές λεπτομέρειες. Κι όμως, έχουν καταφέρει να τις βλέπει όλη η Ελλάδα. Δηλαδή, ένα άλλο κεντρικό θέμα της σειράς είναι το συλλογικό απέναντι στο ατομικό.
Επίσης, η σειρά αναδεικνύει με πολύ ενδιαφέροντα τρόπο και τα γενικότερα πολιτικά ζητήματα της εποχής. Όπως την μετεμφυλιακή αντιπαράθεση μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, την λογοκρισία από το κράτος της δεξιάς συγγραφέων όπως τον Καζαντζάκη και τον Αριστοφάνη, τις αντιδράσεις στην βιομηχανοποίηση της υπαίθρου, τους προδότες που την κατοχή συνεργάστηκαν με τον κατακτητή (δεν θα ξεχάσω την δήλωση του Ορκόπουλου, ο οποίος υποδύεται χαρακτήρα που ο γιος του σκοτώθηκε από δωσίλογο, ότι για το παίξιμό του εμπνέεται από την Μάγδα Φύσα), την διαπλοκή των μεγαλογαιοκτημόνων με την πολιτική εξουσία, τις αντιδράσεις τοπικών αρχόντων στα καλέσματα για απεργία των εργατών γης κ.α..
3ο σημείο: Το σκληρό θέμα της ηρωίνης
Είναι εντυπωσιακό το πώς μια τόσο δημοφιλής σειρά παρουσιάζει με απόλυτη ωμότητα και ρεαλισμό το σκληρό ζήτημα της ηρωίνης. Το πώς ένας κοινωνικά αποκλεισμένος και σε πλήρες αδιέξοδο άνθρωπος παίρνει ηρωίνη και καταστρέφεται ακόμα περισσότερο.
4ο σημείο: Η εικόνα του τρελού
Ο τρόπος που η κοινωνία αντιμετωπίζει τον ψυχικά ασθενή είναι η ιδρυματοποίηση και το στίγμα. Όμως, οι Άγριες Μέλισσες παρουσιάζουν έναν ψυχικά ασθενή (τον Γιάννο) ως ένα άτομο που ζει ανάμεσα σε όλα τα άλλα, απλά με τα ιδιαίτερα δικά του χαρακτηριστικά, όπως περιγράφει ο Φουκώ στην «Ιστορία της Τρέλας» για τις κοινωνίες πριν εμφανιστούν τα τρελοκομεία ως ιδρύματα. Οι μόνοι που του συμπεριφέρονται με το στίγμα του τρελού είναι οι “κακοί” της σειράς, ενώ όλοι οι “καλοί” του συμπεριφέρονται συμπονετικά. Στην σειρά, η επικινδυνότητα του τρελού είναι μια φάρσα. Όλοι νομίζουν ότι ο Γιάννος είναι δολοφόνος, για να καλυφτεί το ότι την δολοφονία την έκαναν οι “καλοί” της σειράς. Ο τρελός θυσιάζεται, γίνεται μάρτυρας και ηρωοποιείται.
Βέβαια, μπορεί κάποιος:
Α. Να κάνει κριτική στον τρόπο που οι σειρές έχουν κατακλύσει την σύγχρονη πολιτισμική παραγωγή και τον χρόνο που μπορεί κάποιος να αφιερώσει για την τέχνη. Κοινώς, μπορεί κανείς να πει ότι οι σειρές είναι κάψιμο. Πόσο μάλλον μια καθημερινή σειρά μίας ώρας με 125 επεισόδιά το χρόνο.
Β. Να μην του αρέσουν αισθητικά οι Άγριες Μέλισσες, γιατί, φυσικά, αυτό είναι θέμα προσωπικού γούστου.
Επίσης, μπορεί οι επόμενες σεζόν να είναι κακές.
Αλλά ένα πράγμα είναι σίγουρο. Οι Άγριες Μέλισσες είναι μια θαρραλέα σειρά γιατί στον έχει κεντρικό πυρήνα της πολύ σκληρά και δύσκολα κοινωνικά θέματα που δεν είναι της μόδας. Κι όμως, έχουν καταφέρει να τις βλέπει τόσος πολλής κόσμος.