Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Είναι η σειρά “Mad Men” ένα ψυχαναλυτικό αριστούργημα;

  Το Mad Men είναι μια δημοφιλής σειρά. Όμως, δεν είναι τυχαίο που για αυτό έχουν γραφτεί άρθρα ακόμα και σε επιστημονικά περιοδικά για την ψυχολογία των πρωταγωνιστών. (spoiler alert)

Τo Mad Men διαδραματίζεται την εποχή του 1960-70 στη Νέα Υόρκη και έχει ήρωες τα στελέχη μιας διαφημιστικής εταιρίας της εποχής. Μιλάμε για μια εποχή γεμάτη από κοσμοϊστορικά γεγονότα: τη δολοφονία του Kennedy, το moon landing, το κίνημα των μαύρων με τον Martin Luther King και την δολοφονία του, τον Μάη του ΄68, την ανάδυση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας, τον Ψυχρό Πόλεμο, το sexdrugsrocknroll και άλλα πολλά.

Πρόκειται, επίσης, για μια περίοδο που ο δυτικός κόσμος αγκαλιάζει και εμπεδώνει τον καταναλωτισμό, ένα από τα δελεαστικότερα καρότα του καπιταλισμού. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι ήρωες είναι διαφημιστές, δηλαδή μαέστροι του καταναλωτισμού.

Ο βασικός πρωταγωνιστής, ο Don Draper, είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση επιτυχημένου στελέχους της εταιρίας, ένας ιδιοφυής παραγωγός πρωτότυπων διαφημιστικών ιδεών. Κάνει, παράλληλα, μια ιδιόρρυθμη και ταραγμένη ζωή.

Η σειρά καταφέρνει να έχει σε πολλά σημεία έναν σχεδόν ποιητικό λόγο, δεμένο με έναν ιδιαίτερο τρόπο με τον λόγο της ιστορίας. Το Mad Men είναι ένα ποίημα που διαρκεί 92 επεισόδια.

Παρουσιάζει ένα υποκείμενο που τα έχει όλα, αλλά υπάρχει σαν να μην έχει τίποτα. Μπορεί να έχει πρόσβαση στα πάντα (ο Don Draper είναι πάμπλουτος), αλλά πάντα ζει στην αγωνία ότι ποτέ δεν έχει ή δε θα έχει αυτό που θέλει. Είναι ένα υποκείμενο εγκλωβισμένο μέσα στην αγωνία του για απόλαυση και επιθυμία.

Η σειρά αναδεικνύει ένα υποκείμενο τελείως άβουλο. Ένα υποκείμενο που αντλεί απόλαυση από το σύμπτωμά του να μηδενίζεται μπροστά στην επιθυμία του Άλλου. Ένα υποκείμενο εγκλωβισμένο στις εγκλίσεις του. Καθρέφτης απέναντι στον καθρέφτη που του έχουν τοποθετήσει οι άλλοι.

Παρουσιάζει ένα υποκείμενο που δεν έχει ιστορία, δεν έχει προέλευση (ο πρωταγωνιστής έχει μυστηριώδη καταγωγή). Μοιάζει σαν ένα άχρονο υποκείμενο. Χωρίς όνομα και συμβολική υπόσταση, μόνο φαντασιακή. Ένα υποκείμενο που δεν προέρχεται από μια Αρχή και δεν πηγαίνει προς ένα Τέλος. Σαν ένα τρένο που ήρθε από το πουθενά και πηγαίνει χωρίς προορισμό.

Ένα υποκείμενο που όποτε φοβάται κάτι, τότε τα πράγματα που κάνει για το αποφύγει, είναι ακριβώς αυτά που το οδηγούν τελικά σε αυτό, όπως ο Οιδίποδας,. Παρουσιάζει ένα υποκείμενο τραγικά αυτοκαταστροφικό. Σαν μέσα σε κινούμενη άμμο. Ένα υποκείμενο που βιώνει τον θάνατο μέσα από την επανάληψη του ίδιου ακριβώς λάθους κάθε φορά. Βιώνει την ενόρμηση θανάτου ακριβώς μέσα από την επανάληψη. Άλλωστε είναι εντυπωσιακός ο τρόπος με τον οποίο αναφέρεται η έννοια death drive του Φρόυντ και αντιμετωπίζεται από τον πρωταγωνιστή στο πρώτο επεισόδιο, καθώς και άλλες ψυχαναλυτικές αναφορές.

.

Παρουσιάζει ένα υποκείμενο που ζει πολλές παράλληλες ζωές ταυτόχρονα, ζωές τελείως διαφορετικές και αντιφατικές. Ένα διαιρεμένο υποκείμενο. Που γεννιέται και πεθαίνει πολλές φορές μέσα στη ζωή του, μου διαρκώς μηδενίζει.

Πολλά θα μπορούσαν να ειπωθούν για το Mad Men. Το μόνο σίγουρο, όμως, είναι ότι η σειρά, όχι μόνο καταφέρνει να είναι επίκαιρη, αλλά αναδεικνύοντας τα χαρακτηριστικά της τότε εποχής, δηλαδή της εποχής της οποίας αποτέλεσμα είναι η δικιά μας εποχή, έχει πολλαπλή επικαιρότητα για το υποκείμενο του σύγχρονου κόσμου.